Kolenkaai door de ogen van de architecten
Luc Binst en Stefan Schoonderbeek van Binst Architechts vertellen over de visie achter het ontwerp van Kolenkaai. In dit interview ontdek je hoe duurzaamheid, esthetiek en diversiteit samenkomen in dit unieke woonproject.

Wat waren de belangrijkste uitgangspunten bij het ontwerp?
Luc: “Kolenkaai staat voor mij symbool voor het doorbreken van het klassieke bouwblok. We zijn gestart vanuit de context: de KMO-activiteiten en de watergebonden functie die de site vroeger had. Er stonden vroeger veel pakhuizen aan de Kolenkaai, maar gaandeweg werden die heringevuld door woningen en bedrijven waaronder de voormalige Van Marcke Showroom. Qua functie en schaalgrootte paste de voormalige Van Marcke-site niet zo goed in z’n omgeving. Een woonvorm is daar veel logischer.
We hebben Kolenkaai ontworpen als een ketting van verschillende entiteiten, een bonte mix aan woonvormen. Het is een hybride combinatie van dorpsarchitectuur en het KMO-karakter van voordien. Kolenkaai biedt zowel grondgebonden woningen als appartementen en stapelunits, waardoor er een boeiend geheel ontstaat. Voor de bouwconstructie combineren we hout en beton, met hout als een knipoog naar de vroegere pakhuisstructuren.
Daarnaast is er een indrukwekkend binnengebied dat als bindmiddel dient. Ondergronds is er een parking en bovengronds ontstaat er in de binnentuin een soort open woontafereel. De verschillende woonvormen, elk met hun eigen type terras, creëren een diverse gevel. Dat geeft het binnengebied een frisse, atypische uitstraling voor Brugge. We blijven daarbij trouw aan lichte constructieprincipes, net als in het verre verleden in het centrum van Brugge. Denk maar aan de houten woningen en de gevels van vroeger. De woningen langs de kade zal je kunnen openzetten waardoor de verbinding tussen een bruisend woonblok en leven op de kade ontstaat.”
Stefan: “Het binnengebied is overdag toegankelijk voor het publiek. Het is doorwaadbaar en groot, als een verwijzing naar de begijnhoven voor Brugge. Door de strategische doorsteken vormt het een groene aanvulling op het stadscentrum en een meerwaarde voor de omgeving. En niet alleen de binnentuin, maar ook de zijde aan het water: De Kolenkaai is extra verbreed, waardoor er een levendige plek ontstaat tussen het water en het nieuwe woonblok. Midden in het binnengebied staat een polyvalente houten structuur die mensen aanmoedigt om elkaar te ontmoeten. Daar kunnen er buurtfeesten georganiseerd worden, kinderen kunnen eronder spelen en het biedt ruimte voor allerlei andere activiteiten.”
Luc: “Daarnaast hebben we enkele opmerkelijke accenten gelegd. Het perceel is driehoekig en we hebben verschillende hoogtes gecreëerd met koppen op elke hoek. Dat geeft het volume een bepaalde stoerheid en présence. Door de rigiditeit en het framework van de verschillende units is de gevel vrij eenvoudig geworden. We werken met een patchwork van materialen dat binnen het gevelraster valt. Die materiaalvlakken variëren van glas tot andere materialen, zoals een artistieke gevelpleister of buitenschrijnwerk.
De hoeken hebben we op het gelijkvloers een andere functie gegeven dan wonen, bijvoorbeeld met commerciële of kantoorruimtes. De hoeken zijn herkenbare accenten in de omgeving en bieden de gebruiker visibiliteit, als een soort markeringspunten. En het leuke is dat het ook van binnenuit goed werkt: kijk je vanuit de kop richting het water dan heb je een heel mooi zicht over het kanaal. Aan de andere zijde kijk je dan weer uit op het groen van het Baron Ruzettepark.”

Hoe combineert het ontwerp duurzaamheid en esthetiek?
Stefan: “MarckPoint heeft zeer ambitieuze duurzaamheidsdoelstellingen. Tijdens het volledige proces hebben we duurzaamheid in ons achterhoofd gehouden, zelfs bij aspecten die niet meteen zichtbaar zijn voor de kopers. Zo behouden we zoveel mogelijk volle grond voor maximale waterinfiltratie en biodiversiteit. Daardoor kan het groen volop groeien en voorkomen we het hitte-eiland effect. Daarnaast minimaliseren we het gebruik van beton en kiezen we zoveel mogelijk voor steen die niet gebakken moet worden. Samen met een licht materialenpalet draagt dat bij aan een lagere CO2-uitstoot. We zorgen ook voor een ideale hoeveelheid beglazing: genoeg om lichte en luchtige woningen te maken, zonder dat er te veel opwarming ontstaat. Want opwarming betekent weer extra koelen.”
Kan u nog wat meer vertellen over de materialenkeuzes?
Luc: “Voor de gevels hebben we een materialenpalet gebruikt dat zowel esthetisch als functioneel is. De rasters van houten kaders vormen een belangrijk element in het ontwerp. Ze verwijzen niet alleen naar de pakhuizen, maar accentueren ook de terrassen en de gevelindeling. Dat zorgt voor een rustige maar opvallende architectuur met een elegante en warme uitstraling.
Voor de lage gevels wordt een artistieke gevelpleister toegepast met verticale belijning. Voor de hogere blokken hebben we gekozen voor groene keramische geglazuurde tegels. Ze reflecteren subtiel de omgeving en creëren door de weerkaatsing van het licht extra diepte. Bij de grondgebonden woningen gebruiken we een meer traditionele witte bakstenen steenstrip, aangebracht in een verticaal verband, wat een robuuste uitstraling geeft.
Verder integreren we zoveel mogelijk groen: we laten planten groeien vanop de terrassen over de gevels én vanaf de grond richting de gevels. Zo krijgen we een heel mooi begroeid gebouw, wat ook weer positief is voor de duurzaamheid en het tegengaan van opwarming. En dat geeft natuurlijk een aangename uitstraling, die perfect aansluit op het binnengebied, het Baron Ruzettepark en de Kolenkaai.”
Waarom komen wonen in Kolenkaai?
Stefan: “Een absolute troef is de fantastische locatie. Een project van die diversiteit en omvang zo dicht bij het centrum, is echt uitzonderlijk. Kolenkaai ligt aan het water en direct aan het ‘ei’ van Brugge, en is toch heel makkelijk bereikbaar. Het is een uiterst duurzaam project, niet alleen qua architectuur en stabiliteit, maar ook op het vlak van technieken. De slimme oplossingen van Van Marcke Engineering leveren niet alleen een aangenaam binnenklimaat op, maar zijn ook voordelig voor de portemonnee.
Verder is de bouwdiepte van de appartementen een stuk minder diep dan gebruikelijk. Normaal gezien is een appartement 15 à 16 meter diep, waardoor de gevels uit elkaar staan. Dat betekent dat je minder zonlicht hebt. Hier is de bouwdiepte gemiddeld 12 meter, wat zorgt voor meer zonlicht en relatief veel geveloppervlakte.
Er zijn verschillende woonvormen, van grondgebonden woningen en duplexen tot 3-slaapkamerappartementen. Die diversiteit aan woonvormen betekent ook een brede mix aan bewoners. We ondervinden dat meer diversiteit meer succes oplevert in de samenleving die er zich vormt. Met meer dan 100 woonentiteiten is het bijna een klein dorp. Die gemeenschap die gevormd wordt, maakt dit project écht bijzonder.”
dit artikel delen
bekijk alle updates
feels like
home?
Contacteer ons
Meer weten? We vertellen je graag alles over Kolenkaai. Laat hier je gegevens achter en dan nemen wij snel contact met je op!